Alba Iulia – miasto w Siedmiogrodzie, stolica okręgu Alba. Miasto było ważnym centrum politycznym, ekonomicznym i społecznym Dacji. Pod nazwą Apulon zostało wspomniane przez starożytnego greckiego geografa, Ptolemeusza. Gdy południowa część Dacji stała się częścią Imperium rzymskiego, miasto zostało stolicą Dacji Apulensis, znane było jako Apulum.
W IX wieku miasto jest znane jako Bălgrad („Biała Cytadela”). Węgierskie źródła wspominają władcę o imieniu Geula/Gyyla/Jula, który zdobył miasto i uczynił je stolicą swojego księstwa w X wieku. Następnie ustanowiono biskupstwo katolickie Siedmiogrodu (1009) po przyjęciu chrztu przez króla Węgier – Stefana I. W 1442 roku Jan Hunyady, wojewoda siedmiogrodzki wykorzystał cytadelę do przygotowań do głównej bitwy z Turkami. Jako Gyulafehérvár Alba Iulia stała się stolicą Siedmiogrodu w 1541 roku, za Jana Zápolyi oraz Izabeli Jagiellonki. Status ten utrzymała do roku 1690.
Alba Iulia jako starożytne Apulum było jednym z największych centrów rzymskiej Dacji. Stacjonował tu XIII Legion.
W listopadzie 1599 roku Michał Waleczny, wojewoda Wołoszczyzny wkroczył do Alba Iulia w następstwie swojego zwycięstwa w bitwie pod Şelimbărem i został władcą Siedmiogrodu. W 1600 roku Michał przejął kontrolę nad Mołdawią i rządził tymi trzema krajami do swojej śmierci w 1601 roku, zamordowany przez agentów Giorgio Basty. Osiągnięcie Michała ma historyczne znaczenie dla Rumunów, ponieważ oznacza pierwsze zjednoczenie trzech rumuńskich krajów: Wołoszczyzny, Mołdawii i Siedmiogrodu.
Po pokoju karłowickim w 1699 Alba Iulia znalazła się w granicach monarchii Habsburgów.
Główne centrum historyczne Alba Iulia to miasto górne, rozwijane intensywnie przez cesarza Karola VI. Zamek górnego miasta – imponujące założenie w stylu vaubanowskim – został zbudowany w latach 1716-1735. W obrębie twierdzy znajdują się m. in. dwie katedry: średniowieczna - katolicka i XX-wieczna prawosławna.